Νέα έρευνα βρίσκει μια σχέση μεταξύ υγιεινών βακτηριακών συνθέσεων και ορισμένων τρόπων διατροφής και ομάδων τροφίμων. Επιπλέον, τα ευρήματα δείχνουν ότι η «διατροφή είναι πιθανό να αποτελέσει σημαντική και σοβαρή γραμμή θεραπείας» για καταστάσεις όπως η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Ο όρος «μικροβίωμα εντέρου» περιγράφει τα τρισεκατομμύρια μικροοργανισμών που ζουν μέσα στο έντερο μας, επηρεάζοντας πόσο καλά απορροφούμε τα θρεπτικά συστατικά από το φαγητό μας, πόσο αποτελεσματικά λειτουργούν οι ανοσοποιητικές μας άμυνες και ακόμη και το βαθμό στον οποίο αισθανόμαστε ανήσυχοι ή χαλαροί.
Όπως δείχνει ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων, η ισορροπία μεταξύ των υγιεινών και των ανθυγιεινών βακτηρίων στο έντερο επηρεάζει ένα πολύ ευρύτερο φάσμα παραγόντων υγείας από ό,τι πιστεύουν οι επιστήμονες. Αυτά περιλαμβάνουν ποικίλες πτυχές όπως η αρτηριακή πίεση, η διαδικασία γήρανσης και η πιθανότητα η εμφάνισης άγχους ή κατάθλιψης.
Έτσι, η διατήρηση του υγιούς εντέρου είναι σημαντική όχι μόνο για την πεπτική υγεία αλλά και για τη συνολική σωματική υγεία και ακόμη και την ψυχική ευεξία.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ερευνητές του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου Groningen (UMCG) στην Ολλανδία έθεσαν ως στόχο να εξετάσουν ποιες δίαιτες και ομάδες τροφίμων έχουν τις πιο ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία των εντέρων.
Μελετώντας 160 διαιτητικούς παράγοντες και βακτήρια του εντέρου
Συγκεκριμένα, συγκεντρώθηκαν 160 διαιτητικοί παράγοντες κάτω από επτά τρόπους διατροφής και εξετάστηκαν τα αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα τους σε τέσσερις ομάδες συμμετεχόντων: άτομα με νόσο του Crohn, άτομα με ελκώδη κολίτιδα, άτομα που έχουν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και γενικό πληθυσμό.
«Εξετάστηκε σε βάθος η σχέση μεταξύ των διατροφικών προτύπων ή των μεμονωμένων τροφών και των μικροβίων του εντέρου». Η σύνδεση της δίαιτας με το μικροβίωμα του εντέρου μας δίνει περισσότερη εικόνα για τη σχέση ανάμεσα στη δίαιτα και την εντερική νόσο»
Όπως εξηγούν οι συγγραφείς στην περίληψη της μελέτης, «υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις αντιφλεγμονώδεις ικανότητες των απομονωμένων θρεπτικών ουσιών», αλλά η ιατρική κοινότητα δεν έχει ακόμη μελετήσει ή ανακαλύψει τόσο για τη «συσχέτιση μεταξύ διατροφικών μοτίβων ή μεμονωμένων τροφών και μικροβιακών εντέρων χαρακτηριστικά.»
Όπως προκύπτει από την περίληψη των ευρημάτων που δείχνει η UEG και οι ερευνητές, η Bolte και η ομάδα χώρισαν τα τρόφιμα στις ακόλουθες ομάδες:
διατροφή με βάση τα φυτικά προϊόντα
Φυτική πρωτεΐνη
Ζωική πρωτεΐνη
Γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά
Μεσογειακή διατροφή, η οποία συνίστατο σε «φυτικές πρωτεΐνες, ψωμί, όσπρια, λαχανικά, ψάρια, καρύδια, και κρασί»
Ψωμί και όσπρια μαζί με ψάρια και ξηρούς καρπούς
Κρέας, πατάτες και σάλτσα μαζί με γλυκά, ζάχαρη, γρήγορο φαγητό και αναψυκτικά
Η μεσογειακή διατροφή ωφελεί την υγεία των εντέρων
Συνολικά, οι μελέτες έδειξαν ότι «μια δίαιτα που χαρακτηρίζεται από ξηρούς καρπούς, φρούτα, μεγαλύτερη πρόσληψη λαχανικών, μέτρια κατανάλωση τροφών που προέρχονται από ζώα όπως ψάρια, άπαχο κρέας, πουλερικά, γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά και κόκκινα το κρασί και η μικρότερη πρόσληψη κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένου κρέατος και γλυκών, συνδέεται ευεργετικά με το οικοσύστημα του εντέρου».
Συγκεκριμένα, η ομάδα συνέδεσε δίαιτες πλούσιες σε ψωμί, όσπρια, ψάρια και καρύδια με χαμηλότερα επίπεδα επιβλαβών βακτηρίων και φλεγμονώδεις δείκτες. Συνδέθηκαν επίσης με την πρόσληψη κόκκινου κρασιού, όσπρια, λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, ψάρια και ξηροί καρποί με υψηλότερα επίπεδα αντιφλεγμονωδών βακτηρίων.
Οι φυτικές τροφές συσχετίστηκαν με υψηλά επίπεδα λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας SCFA) – «τα κύρια θρεπτικά συστατικά που παράγονται από τη βακτηριακή ζύμωση», τα οποία έχουν διάφορες ωφέλιμες επιδράσεις στον μεταβολισμό. Οι ερευνητές βρήκαν χαμηλά επίπεδα SCFA σε άτομα με ελκώδη κολίτιδα και άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις των εντέρων.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η φυτική πρωτεΐνη βοήθησε τη βιοσύνθεση των βιταμινών και των αμινοξέων.
Αντίθετα, μια δίαιτα με υψηλή πρόσληψη κόκκινου κρέατος, junk food και ραφιναρισμένα σάκχαρα συνδέθηκε με χαμηλότερα επίπεδα ωφέλιμων βακτηρίων και υψηλότερα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών.
Η μελέτη δείχνει ότι συγκεκριμένα τρόφιμα συνδέονται με την αφθονία των βακτηρίων του εντέρου που είναι ικανά για τη βιοσύνθεση των βασικών θρεπτικών ουσιών και τη ζύμωση των υδατανθράκων σε SCFAs. Ορισμένα τρόφιμα θα μπορούσαν να ασκήσουν βλεννογόνο προστασία αυξάνοντας τα βακτήρια με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η σωστή δίαιτα θα μπορούσε να αποτελεί θεραπευτική στρατηγική για τις εντερικές παθήσεις, μέσω της διαμόρφωσης του μικροβιακού εντέρου.
Λεωνίδας Β. Ναθαναηλίδης, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος
