Τελικά χρειάζονται τα εργαστήρια φυσικής στα Δημοτικά Σχολεία ή μπορούν να καταργηθούν γιατί οι μαθητές αυτών των ηλικιών δεν τα εκτιμούν;
Τα μαθήματα των φυσικών επιστημών προκαλούν δέος στους μαθητές του Δημοτικού, γιατί θεωρούν πως είναι κάτι δύσκολο, έξω από την καθημερινότητά τους. Όταν αναφερόμαστε σε επιστήμονες ερευνητές, πολλές φορές δημιουργούνται συνειρμοί για κάποιους ανθρώπους κλεισμένους μέσα σε εργαστήρια και ξεκομμένους από την κοινωνία. Τέτοιες αντιλήψεις δημιουργούν υποσυνείδητα στους μαθητές σκέψεις ότι οι φυσικές επιστήμες δεν είναι για όλους και δεν χρειάζονται σε όλους. Πότε και που μπορούν να σπάσουν τέτοιες αντιλήψεις; Στα εργαστήρια φυσικής των Δημοτικών Σχολείων.
Τα μαθήματα των φυσικών επιστημών προκαλούν δέος στους μαθητές του Δημοτικού, γιατί φαίνονται σαν Κινέζικα. Τύποι, αριθμοί, σύμβολα σ’ έναν πράσινο ή λευκό ή ηλεκτρονικό πίνακα και στο μυαλό των μαθητών να πλανάται η ερώτηση που χρησιμεύουν όλα αυτά και γιατί οι μεγάλοι τους παιδεύουν με άχρηστα πράγματα. Πότε και που μπορούν να σπάσουν τέτοιες αντιλήψεις; Στα εργαστήρια φυσικής των Δημοτικών Σχολείων, μέσα στα οποία οι μαθητές θα καταλάβουν στην πράξη την αναγκαιότητα των φυσικών επιστημών, την εξέλιξη των φυσικών επιστημών παράλληλα με την κοινωνία.
Πώς διδάσκονται οι φυσικές επιστήμες στα Δημοτικά Σχολεία αυτήν τη στιγμή; Στο 84% της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης διδάσκονται μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας, χωρίς να υπάρχουν εργαστήρια. Και το μάθημα της φυσικής και ίσως κάποια πειράματα γίνονται στην ίδια αίθουσα, στα ίδια θρανία, που τα παιδιά κάνουν μάθημα και πολλές φορές τρώνε, αν μιλάμε για το ολοήμερο σχολείο. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές μαθαίνουν να αποστρέφονται τις φυσικές επιστήμες και όχι αποστρέφονται τα εργαστήρια λόγω ηλικίας.
Η έλλειψη εργαστηρίων φυσικής στο Δημοτικό Σχολείο εθίζει τα παιδιά στη θεωρητικολογία. Στα εργαστήρια φυσικής τα παιδιά μαθαίνουν στην πράξη ότι υπάρχει πείραμα, απόδειξη, επιστήμη. Μαθαίνουν ότι επιστήμη δεν είναι οι ατεκμηρίωτες ασυναρτησίες που γράφονται πολλές φορές στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και στο διαδίκτυο. Μαθαίνουν να αναζητούν την απόδειξη. Μαθαίνουν να αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει επιστημονική μεθοδολογία και ότι η ζωή δεν είναι λόγια του αέρα και θεωρητικολογίες.
Οι μαθητές του Δημοτικού πρέπει να μάθουν ότι τα μαθήματα των φυσικών επιστημών είναι για όλους και χρειάζονται σε όλους. Για να μάθουν όμως πρέπει να εμπνευσθούν και δεν γίνεται να εμπνευσθούν σ’ ένα σχολείο που συχνά βαριούνται γιατί δεν δίνει διέξοδο στην ενεργητικότητα και στη δημιουργικότητά τους. Τα εργαστήρια της φυσικής δίνουν τέτοια διέξοδο.
Η «παπαγαλία», στην οποία σωστά ασκείται κριτική, πρέπει να σπάσει. Αλλά πώς και που θα σπάσει; Σίγουρα και με την ύπαρξη εργαστηρίων φυσικής στα Δημοτικά Σχολεία. Δεν γίνεται να εθίζουμε τους μαθητές στην «παπαγαλία» και κατόπιν να θεωρητικολογούμε γι’ αυτήν λες και είναι ευθύνη των μαθητών ή ακόμα και των παιδαγωγών.
Πώς θα βοηθήσουμε να γεννηθεί μια νέα δημιουργική ιδέα στο μυαλό των μικρών μαθητών χωρίς εργαστήρια φυσικής; Πώς θα μάθει ο μαθητής να αφομοιώνει ουσιαστικά τη γνώση, ενώ του στερείται η δυνατότητα να περάσει από το εργαστήριο; Πώς θα αντιληφθεί ο μαθητής ότι αυτά που διδάσκεται στο μάθημα της φυσικής δεν έπεσαν ουρανοκατέβατα, αλλά είναι αποτελέσματα έρευνας; Πώς είναι δυνατόν οι μαθητές του Δημοτικού που εκτιμούν και παίζουν στα δάχτυλα ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τάμπλετ, κινητά τηλέφωνα, να μην εκτιμούν τα εργαστήρια της φυσικής και της χημείας;
Ένα παιδί που φεύγει από το Δημοτικό Σχολείο χωρίς να έχει αγαπήσει τις φυσικές επιστήμες, στο Γυμνάσιο θα δυσκολευτεί πολύ, αφού στο μυαλό του ήδη θα έχει ριζωθεί ότι δεν τις χρειάζεται. Ας είναι καλά τα φροντιστήριά από εκεί και πέρα, τα οποία όμως θα αναστρέψουν την αντίληψη μόνο λίγων παιδιών για τις φυσικές επιστήμες.
Γι’ αυτό δεν έπρεπε να μετατραπούν τα εργαστήρια φυσικής του νέου κτηρίου του 24ου Δημοτικού Σχολείου Ευόσμου σε αίθουσες διδασκαλίας.
Γι’ αυτό χρειάζονται τα εργαστήρια φυσικής στα Δημοτικά Σχολεία, κατά την ταπεινή παιδαγωγική μου άποψη.
Μουμουλίδης Σταύρος