Η ονομασία ρεβίθια προέρχεται από τη λατινική λέξη cicer, αναφερόμενη στην οικογένεια φυτών των οσπρίων, Fabaceae. Είναι επίσης γνωστό από το δημοφιλές ισπανικό όνομά του, το φασόλι garbanzo. Τα φασόλια, τα μαύρα φασόλια, τα φασόλια lima και τα φιστίκια είναι άλλα γνωστά τρόφιμα που βρίσκονται σε αυτή την οικογένεια οσπρίων. Αυτά τα φυτά παράγουν εδώδιμους σπόρους που έχουν υψηλή θρεπτική αξία. Δύο κύριες ποικιλίες ρεβιθιών είναι ο μεγαλύτερος στρογγυλός ανοιχτόχρωμος τύπος Kabuli, κοινός στις Ηνωμένες Πολιτείες, και ο μικρότερος σκούρος ακανόνιστος στυλ τύπου Desi που χρησιμοποιείται συχνά στην Ινδία και τη Μέση Ανατολή.
Τα ρεβίθια εμφανίζονται στην Τουρκία περίπου το 3500 π.Χ. και στη Γαλλία το 6790 π.Χ. Η Ινδία παράγει τα περισσότερα ρεβίθια παγκοσμίως, αλλά καλλιεργούνται σε περισσότερες από 50 χώρες. Μια εξαιρετική πηγή υδατανθράκων, πρωτεϊνών, ινών, βιταμινών Β, και ορισμένων μετάλλων, είναι ένα θρεπτικό συστατικό μιας ισορροπημένης διατροφής. Στην Ελλάδα βρέθηκαν στα τέλη της Νεολιθικής (περίπου 3500 π.Χ.) στην Θεσσαλία , Καστανάς , Λέρνα και το Διμήνι.
Τα ρεβίθια είναι Πλούσια σε :
Πρωτεΐνη
Φολάτη
Οι ίνες (τόσο αδιάλυτες όσο και διαλυτές)
Σίδηρο
Φώσφορος
Πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιλαμβάνουν λινολεϊκά και ελαϊκά οξέα.
Ρεβίθια και Υγεία
Τα ρεβίθια όταν τρώγονται ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της ανάπτυξης διαφόρων χρόνιων παθήσεων: [1-7]
Διαβήτης: Τόσο τα αποξηραμένα όσο και τα κονσερβοποιημένα ρεβίθια έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο και περιέχουν αμυλόζη, ανθεκτικό άμυλο που απορροφάται αργά. Αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στην αποφυγή ξαφνικών υπερβολικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα και επίπεδα ινσουλίνης, γεγονός που μπορεί να βελτιώσει τον συνολικό έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 [1-3,5-7]
Χλωρίδα του εντέρου: Τα ρεβίθια περιέχουν μια διαλυτή ίνα που ονομάζεται ραφινόζη, ένας τύπος ολιγοσακχαρίτη που ζυμώνεται στο κόλον από ευεργετικά βακτήρια που ονομάζονται Bifidobacterium. Καθώς τα βακτήρια διασπούν αυτή την ίνα, παράγεται ένα λιπαρό οξύ βραχείας αλυσίδας που ονομάζεται βουτυρικό. Το βουτυρικό οξύ παίζει ρόλο στη μείωση της φλεγμονής στο κυτταρικό τοίχωμα του παχέος εντέρου, προάγοντας την κανονικότητα στη λειτουργία του εντέρου και πιθανώς την πρόληψη του καρκίνου. [1,3,4]
Καρδιακή νόσος: Τα ρεβίθια περιέχουν φυτική στερόλη που ονομάζεται σιτοστερόλη, η οποία είναι δομικά παρόμοια με τη χοληστερόλη στο σώμα. Παρεμβάλλεται στην απορρόφηση της χοληστερόλης από το σώμα και έτσι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα. Οι ίνες και τα ακόρεστα λίπη σε ρεβίθια μπορούν επίσης να επηρεάσουν ευνοϊκά τα επίπεδα λιπιδίων του αίματος. [1-3,5-7]
Παχυσαρκία: Οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της αίσθησης πληρότητας και κορεσμού, καθυστερώντας την πέψη. Το αποτέλεσμα κορεσμού της υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες σε ρεβίθια μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του βάρους. [1-3,5,7]
Το ήξερες;
Τα ρεβίθια έχουν χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική λύση καφεΐνης σε καφέ για αιώνες.
Μην πετάτε το νερό από τα ρεβίθια! Ονομάζεται aquafaba, ένα παχύ υγρό που περιέχει ένα μείγμα αμύλου και ίχνη πρωτεϊνών, με γαλακτωματοποιητικές, δεσμευτικές και πηκτικές ιδιότητες. Λειτουργεί καλά ως ένα γευστικό, άοσμο υποκατάστατο αυγών σε συνταγές: 1 κουταλιά της σούπας aquafaba = 1 κρόκος αυγού, 2 κουταλιές της σούπας = 1 λευκό του αυγού και 3 κουταλιές της σούπας = 1 ένα ολόκληρο αυγό. Μπορεί επίσης να χτυπηθεί για να αντικαταστήσει τα αυγά σε μαρέγκα ή μαγιονέζα.
Σε αντίθεση με πολλά κονσερβοποιημένα λαχανικά, τα κονσερβοποιημένα ρεβίθια διατηρούν μεγάλη διατροφική αξία και είναι συγκρίσιμα με τις αποξηραμένες μαγειρεμένες εκδόσεις.
Λεωνίδας Β. Ναθαναηλίδης, Διατροφολόγος – Διαιτολόγος
Βιβλιογραφικές αναφορές
- Jukanti AK, Gaur PM, Gowda CL, Chibbar RN. Nutritional quality and health benefits of chickpea (Cicer arietinum L.): a review. British Journal of Nutrition. 2012 Aug;108(S1):S11-26..
- Gupta RK, Gupta K, Sharma A, Das M, Ansari IA, Dwivedi PD. Health Risks and Benefits of Chickpea (Cicer arietinum) Consumption. J Agric Food Chem. 2016 Dec 23;65(1):6-22.
- Singh B, Singh JP, Shevkani K, Singh N, Kaur A. Bioactive constituents in pulses and their health benefits. J Food Sci Technol. 2017 Mar 1;54(4):858-70.
- Canani RB, Di Costanzo M, Leone L, Pedata M, Meli R, Calignano A. Potential beneficial effects of butyrate in intestinal and extraintestinal diseases. World J Gastroenterol. 2011 Mar 28;17(12):1519.
- Havemeier S, Erickson J, Slavin J. Dietary guidance for pulses: the challenge and opportunity to be part of both the vegetable and protein food groups. Ann N Y Acad Sci. 2017 Mar 1;1392(1):58-66.
- Gepts P, Beavis WD, Brummer EC, Shoemaker RC, Stalker HT, Weeden NF, Young ND. Legumes as a model plant family. Genomics for food and feed report of the cross-legume advances through genomics conference. Plant Physiol. 2005 Apr 1;137(4):1228-35.
- Rebello CJ, Greenway FL, Finley JW. A review of the nutritional value of legumes and their effects on obesity and its related co‐morbidities. Obes Rev. 2014 May 1;15(5):392-407.
