Στην Αγία Κιουρά, στο Παρθένι της Λέρου, ρημάζουν από τη σκόπιμη εγκατάλειψη οι ξεχωριστές αγιογραφίες, με τη μοναδικότητά τους για τα διεθνή εκκλησιαστικά και εικαστικά δεδομένα, που φιλοτεχνήθηκαν από πολιτικούς εξόριστους την περίοδο της δικτατορίας. Εκεί όπου οι άγιοι δεν έχουν φωτοστέφανο και φέρουν έναν βαθύ συμβολισμό.
Ο «Χριστός» συμβολίζει τον λαϊκό αγωνιστή που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο, πιο δίκαιο, πιο ανθρώπινο, όπου δεν θα υπάρχουν πόλεμοι και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Και ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο διώκεται, εξορίζεται, φυλακίζεται, βασανίζεται και στο τέλος οδηγείται στο θάνατο. Στο πρόσωπο της «Παναγιάς» είναι οι μανάδες των αγωνιστών, που μέσα στις σκληρές και απάνθρωπες συνθήκες των διωγμών, με τον πόνο πάντα ζωγραφισμένο στο πρόσωπό τους, προσπαθούσαν να σώσουν τα παιδιά τους από τα εκτελεστικά αποσπάσματα. Ο «Μυστικός Δείπνος» είναι η τραπεζαρία των εξόριστων.
Μετά από καταγγελία κατοίκου του νησιού, η Ένωση Ιατρών Θεραπευτηρίου Λέρου (ΕΙΘΕΛ) επισκέφθηκε την εκκλησία της Αγίας Κιουράς, όπου «με οργή διαπιστώσαμε ότι η καταστροφή που συντελείται στις αγιογραφίες είναι μεγάλη. Λόγω της εγκατάλειψης και της υγρασίας, φουσκώνουν οι σοβάδες, διαβρώνονται τα εσωτερικά σίδερα και αυτά με τη σειρά τους παραμορφώνουν το ιδιότυπο αυτό έργο (…) Είναι τραγικό εκεί που απέτυχαν παλιότερες προσπάθειες εκκλησιαστικών κύκλων διαφωνούντων με τη συγκεκριμένη νοοτροπία αγιογραφίας, να το πετύχουν η αδιαφορία και η εγκατάλειψη των υπευθύνων».
Η Αγία Κιουρά αγιογραφήθηκε στα χρόνια ’69 – ’70, από τον Σαλονικιό Αντώνη Καραγιάννη και τους Τάκη Τζανετέα και Κυριάκο Τσακίρη,μετά από πρόταση του συνεξόριστού τους, Σπύρου Μήλα, στον διοικητή του στρατοπέδου, Σπυράκη. Σ’ αυτή την εκκλησία οι εξόριστοι έβαλαν τη δική τους σφραγίδα, την καθάρισαν από καθετί το περιττό, διόρθωσαν την πόρτα, τους τοίχους και τη σκεπή, βάψανε λευκούς τους εσωτερικούς της τοίχους και ξεκίνησαν το έργο της εικονογράφησης με τη βοήθεια και τη συμπαράσταση όλων των κρατουμένων. Παράλληλα, ήταν ένας έξυπνος τρόπος να βγαίνουν από το σύρμα του στρατοπέδου και να επικοινωνούν με τον «έξω κόσμο». Γιατί δεν ήταν μόνο οι τρεις ζωγράφοι που έβγαιναν, αλλά δεκάδες (εναλλάξ, βέβαια) εξόριστοι. Άλλοι για το ταχυδρομείο, άλλοι για το φαγητό, άλλοι για να σοβαντίσουν, να αγοράσουν χρώμα κ.λπ.
Με τη μεταπολίτευση, αφότου η Λέρος έπαψε να είναι τόπος εξορίας, κάποιοι φανατικοί εκκλησιαστικοί κύκλοι έσπευσαν να ασβεστώσουν τις αγιογραφίες και να καταστρέψουν τις δημιουργίες. Το γεγονός αντιλήφθηκε η Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει η οργή των αγωνιστών κατά της δικτατορίας, οι οποίοι με μεγάλο αγώνα πέτυχαν την αποκατάσταση των φρέσκο, με χρηματοδότηση του υπουργείου Πολιτισμού. Το 1982 η 4η Εφορία Νεοτέρων Βυζαντινών Μνημείων Ρόδου ανακηρύσσει την Αγία Κιουρά διατηρητέο μνημείο και απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση επί των τοίχων της.
